Axit Nitric HNO3 là gì? Tính Chất Vật Lý, Hóa Học, và Ứng Dụng Quan Trọng.

I. Axit Nitric – HNO3 là gì?

Axit Nitric, được biểu diễn bằng công thức hóa học HNO3, thường được gọi là dung dịch nitrat hidro hoặc axit nitric khan. Nó xuất hiện tự nhiên trong môi trường qua hiện tượng mưa axit, do sấm và sét tạo ra.

II. Cấu tạo phân tử Axit Nitric – HNO3

III. Tính chất vật lý của axit nitric

Axit nitric có thể tồn tại ở dạng lỏng hoặc khí, không có màu sắc đặc trưng, và có khả năng tan nhanh trong nước, đạt đến mức 65%. Trong tự nhiên, nó có thể có màu vàng nhạt do sự tạo thành của oxit nitơ. Axit nitric có tính ăn mòn cao, có khả năng cháy và rất độc. Nồng độ 86% của nó, khi tiếp xúc với không khí, tạo ra khói trắng. Tỷ trọng của axit nitric tinh khiết là 1511 kg/m3. Nhiệt độ đông đặc của nó là -41 độ C, và nhiệt độ sôi là 83 độ C. Dưới ánh sáng, axit nitric phân hủy thành nito dioxit (NO2) ở nhiệt độ thường, theo phản ứng:

4HNO3 → 4NO2 + 2H2O + O2

Để bảo quản axit nitric, cần đặt nó trong các chai lọ tối màu và tránh ánh sáng, cũng như lưu trữ ở nhiệt độ dưới 0 độ C. Axit nitric cũng có khả năng hòa tan nito dioxit, tạo ra dung dịch có màu vàng hoặc đỏ ở nhiệt độ cao, và điều này ảnh hưởng đến các đặc trưng vật lý của nó, bao gồm áp suất hơi trên chất lỏng, màu sắc của dung dịch, và nhiệt độ sôi, tất cả phụ thuộc vào nồng độ NO2.

IV. Tính chất hóa học của HNO3

Axit nitric (HNO3) là một dung dịch nitrat hydro với công thức hóa học HNO3. Đây là một loại axit mạnh, có khả năng oxy hóa mạnh mẽ, có thể nitrat hóa nhiều hợp chất vô cơ và có hằng số cân bằng axit (pKa) bằng -2.

Axit nitric phản ứng với nước theo phản ứng:

HNO3 + H2O → H3O+ + NO3-

Nó có tính chất của một axit thông thường, khiến cho giấy quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

Ngoài ra, axit nitric còn tác động với các hợp chất và các kim loại khác nhau:

Tác dụng với bazơ, oxit bazơ và muối cacbonat để tạo ra các muối nitrat:

2HNO3 + CuO → Cu(NO3)2 + H2O
2HNO3 + Mg(OH)2 → Mg(NO3)2 + 2H2O
2HNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + H2O + CO2

Tác dụng với kim loại:

Kim loại + HNO3 đặc → muối nitrat + NO + H2O (to)
Kim loại + HNO3 loãng → muối nitrat + NO + H2O
Kim loại + HNO3 loãng lạnh → muối nitrat + H2
Mg(rắn) + 2HNO3 loãng lạnh → Mg(NO3)2 + H2 (khí)

Tác dụng với phi kim (các nguyên tố á kim, ngoại trừ silic và halogen) tạo thành nito dioxit nếu là axit nitric đặc và oxit nito với axit loãng và nước:

C + 4HNO3 đặc → 4NO2 + 2H2O + CO2
P + 5HNO3 đặc → 5NO2 + H2O + H3PO4
3C + 4HNO3 loãng → 3CO2 + 4NO + 2H2O

Tác dụng với oxit bazơ, bazơ và muối mà kim loại trong hợp chất này chưa lên hóa trị cao nhất:

FeO + 4HNO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O
FeCO3 + 4HNO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O + CO2

Tác dụng với hợp chất hữu cơ:

Axit nitric có khả năng phá hủy nhiều hợp chất hữu cơ, làm cho nó rất nguy hiểm nếu tiếp xúc với cơ thể người.

Với các phản ứng và công thức hóa học này, axit nitric có tính chất oxy hóa và tác động mạnh đối với nhiều loại hợp chất và kim loại, làm cho nó có nhiều ứng dụng quan trọng trong công nghiệp và phòng thí nghiệm.

V. Điều chế axit nitric - HNO3

Trong tự nhiên, axit nitric được tạo ra thông qua hiện tượng mưa axit do sấm và sét. Trong phòng thí nghiệm, người ta có thể điều chế nó bằng cách cho muối natri nitrat tác động với axit sunfuric đặc và sau đó chưng cất để tạo ra axit nitric. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ tạo ra một lượng nhỏ axit.

Trong công nghiệp, axit nitric có thể cô đặc đến 68% bằng cách sử dụng axit sunfuric để hấp thụ nước, và sau đó, nó có thể được sản xuất với nồng độ cao hơn thông qua quá trình chưng cất. Phương pháp Ostwald được sử dụng để sản xuất axit nitric công nghiệp.

VI. Ứng dụng của axit nitric - HNO3 trong thực tiễn

Axit nitric có nhiều ứng dụng trong cả phòng thí nghiệm và công nghiệp. Trong phòng thí nghiệm, nó được sử dụng làm thuốc thử để xác định sự có mặt của các kim loại, và cũng được sử dụng để điều chế các muối nitrat. Trong công nghiệp, axit nitric được sử dụng trong sản xuất thuốc nổ, phân bón, và nhiều sản phẩm hóa học khác. Nó cũng được sử dụng trong luyện kim, xi mạ, sản xuất các sản phẩm hữu cơ, sơn, thuốc nhuộm, và nhiều ứng dụng khác. Axit nitric cũng có vai trò trong việc loại bỏ tạp chất và cân bằng nước trong môi trường công nghiệp. Ngoài ra, nó cũng được sử dụng làm chất tẩy màu và trong ngành công nghiệp sản xuất nhiên liệu lỏng cho tên lửa.

Nếu bạn đang tìm kiếm mua bán Axit nitric - HNO3 68% giá tốt hãy liên hệ ngay với Hóa Chất Ba Vì để nhận được sự tư vấn tốt nhất và đặt hàng dễ dàng.

Hóa Chất Ba Vì là một đơn vị uy tín chuyên cung cấp hóa chất, chúng tôi cung cấp dịch vụ mua bán Axit nitric - HNO3 68% với giá cả hợp lý và chất lượng đáng tin cậy.